Normy i specyfikacje
Gwinty calowe - porównanie
Gwint calowy a metryczny – czym się różnią?
W systemie metrycznym średnica i skok gwintu podawane są w milimetrach, natomiast w systemie calowym stosuje się cale oraz liczbę zwojów na cal (TPI – Threads Per Inch). Choć na pierwszy rzut oka mogą wyglądać podobnie, są całkowicie niekompatybilne – próba dopasowania gwintu calowego do metrycznego skończy się uszkodzeniem połączenia.
Najczęściej stosowane gwinty calowe to:
• UNC (Unified National Coarse) – o większym skoku, stosowany tam, gdzie liczy się szybki montaż i odporność na zanieczyszczenia.
• UNF (Unified National Fine) – drobniejszy, zapewniający lepszą wytrzymałość i precyzyjne dopasowanie.
• 8UN (8-Thread Series) – wykorzystywany w elementach o dużych średnicach, takich jak śruby wysokowytrzymałościowe czy komponenty stosowane w energetyce i przemyśle ciężkim.
Dlaczego gwinty calowe są nadal używane?
Choć Europa stosuje głównie system metryczny, gwinty calowe wciąż są powszechne w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Można je znaleźć w przemyśle lotniczym, motoryzacyjnym, a także w hydraulice. Wiele amerykańskich maszyn używanych na europejskim rynku również wymaga śrub i nakrętek z gwintem calowym, co sprawia, że są one nadal poszukiwane.
| UNC | UNF | 8UN | M | ||||||
| Wymiar nominalny Nominal size | Ilosć zwoi na cal Thread per inch | Wymiar nominalny Nominal size | Ilosć zwoi na cal Thread per inch | Wymiar nominalny Nominal size | Ilosć zwoi na cal Thread per inch | ||||
| cale | mm | cale | mm | cale | mm | ||||
| 1/4 | 6 350 | 20 | – | – | – | – | M6 | ||
| 5/16 | 7 937 | 18 | – | – | – | – | M8 | ||
| 3/8 | 9 525 | 16 | 3/8 | 9 525 | 24 | – | – | M10 | |
| 7/16 | 11 112 | 14 | 7/16 | 11 112 | 20 | – | – | M12 | |
| 1/2 | 12 700 | 13 | 1/2 | 12 700 | 20 | – | – | M14 | |
| 9/16 | 14 287 | 12 | 9/16 | 14 287 | 18 | – | – | – | |
| 5/8 | 15 875 | 11 | 5/8 | 15 875 | 18 | – | – | M16 | |
| 3/4 | 19 050 | 10 | 3/4 | 19 050 | 16 | – | – | M20 | |
| 7/8 | 22 225 | 9 | 7/8 | 22 225 | 14 | – | – | M22 | |
| 1 | 25 400 | 8 | 1 | 25 400 | 12 | – | – | M24 | |
| 1 1/8 | 28 575 | 7 | 1 1/8 | 28 575 | 12 | 1 1/8 | 28 575 | 8 | M30 |
| 1 1/4 | 31 750 | 7 | 1 1/4 | 31 750 | 12 | 1 1/4 | 31 750 | 8 | M33 |
| 1 3/8 | 34 925 | 6 | 1 3/8 | 34 925 | 12 | 1 3/8 | 34 925 | 8 | M36 |
| 1 1/2 | 38 100 | 6 | 1 1/2 | 38 100 | 12 | 1 1/2 | 38 100 | 8 | M39 |
| – | – | – | – | 1 5/8 | 41 275 | 8 | – | ||
| 1 3/4 | 44 450 | 5 | – | – | 1 3/4 | 44 450 | 8 | M45 | |
| – | – | – | – | 1 7/8 | 47 625 | 8 | – | ||
| 2 | 50 000 | 4 1/2 | – | – | 2 | 50 000 | 8 | M52 | |
| 2 1/4 | 57 150 | 4 1/2 | – | – | 2 1/4 | 57 150 | 8 | M46 | |
| 2 1/2 | 53 500 | 4 | – | – | 2 1/2 | 53 500 | 8 | M64 | |
| 2 3/4 | 69 850 | 4 | – | – | 2 3/4 | 69 850 | 8 | – | |
| 3 | 76 200 | 4 | – | – | 3 | 76 200 | 8 | M76 | |
| 3 1/4 | 82 550 | 4 | – | – | 3 1/4 | 82 550 | 8 | – | |
| 3 1/2 | 88 900 | 4 | – | – | 3 1/2 | 88 900 | 8 | – | |
| 3 3/4 | 95 250 | 4 | – | – | 3 3/4 | 95 250 | 8 | – | |
| 4 | 101 600 | 4 | – | – | 4 | 101 600 | 8 | – | |
Inne artykuły z tej kategorii
Śruby i wkręty
Prawidłowy pomiar – jak i czym go wykonać? Dla przeciętnego Kowalskiego wykonanie pomiaru śruby może wydawać się...
Ocynk ogniowy – na czym polega i czym jest ten rodzaj pokrycia elementów stalowych?
Powłoki ochronne
Jakie elementy poddaje się ocynkowaniu? Ocynkować można każdy rodzaj stali, który spełnia wymagania normy DIN 17100...
Od toczenia do frezowania – poznaj metody obróbki metali
Obróbka metali
Przeciąganie Przeciąganie metali, zwane jest także wybijaniem lub kuciem na zimno, to proces obróbki plastycznej,...